#AslındaKaçGram Akrilamid’in porsiyon ve paket bazındaki maksimum değerlerini araştırdık!

Dünden bu yana yaptığımız paylaşımlarda en fazla kara karıştıran veya merak edilen hususun “Akrilamid’e güvenli olarak ne kadar maruz kalabileceğimiz” konusuydu. Öyle ki, kg. bazında verdiğimiz mikrogram verilerinin yanısıra tabii ki bu ürünleri tükettiğimiz miktar da büyük önem taşıyor. Bu paylaşımda açık ve net olarak Taze Kavrulmuş Kahvenin neden Akrilamid açısından risk teşkil etmeyeceğini fakat aynı şeyin Patates Kızartması veya Cipsler için geçerli olmadığını anlatmaya çalışacağız.

Çeşitli ülkelerin yaptığı araştırmalar çerçevesinde Akrilamid’in günlük alım miktarları belirlenmeye çalışılıyor. Ortaya çıkan durumda yetişkin bireylerin kg. başına 0,5 ila 0,8 mcg. yani mikrogram Akrilamid’e maruz kaldığında toksik etki   göstermeyeceği kabul ediliyor. Biz bunu ortalama 0,7 mcg. olarak kabul edersek, 70 kg. ağırlığındaki bir birey için günlük alınabilecek güvenli maksimum seviye; 49 mcg. Olarak ortaya çıkmaktadır. 5cg. olarak kabul edelim. Şimdi dün verdiğimiz 8 adet gıdanın ortalama porsiyonları üzerinden bir Akrilamid hesabı yapalım;

İlk olarak Patates Cipsi’nden başlıyoruz. Bir adet orta boy patates cipsini ele alalım 1 adet paketi 100 gr. Olarak kabul edersek kg.’da maksimum 1438 mcg. Akrilamid tespit edilen cipsten tek pakette 143,8 mcg. Akrilamid almaktayız. Bu haliyle 50 mg. Olarak kabul edilen günlük limiti neredeyse 3 katına kadar aşmış durumdayız.

Şimdi de bir bisküviyi ele alalım. Küçük boy bir paket bisküvinin ortalama 80 gr. Olduğunu kabul edelim. Bu haliyle kg.’da maksimum 1383 mcg Akrilamid tespit edilen bisküviden tek pakette 110,6 mcg. Akrilamid almaktayız. Bu haliyle 50 mg. Olarak kabul edilen günlük limiti 2 katından daha fazla aşmış durumdayız.

Gelelim patates kızartmasına. Ortalama bir porsiyon patates kızartmasını 70 gr. Olarak kabul edelim. Bu haliyle kg.’da maksimum 774 mcg. Akrilamid tespit edilen bir patates kızartmasında tek porsiyonda 54,1 mcg Akrilamid almaktayız. Bu da günlük limiti baz aldığımızda neredeyse denk gelmektedir. Yani tek bir porsiyon patates kızartması yediğimizde Dünya Sağlık Örgütü ve diğer araştırmacılar tarafından toksik etki açısından güvenli kabul edilen günlük seviyeyi doldurmuş oluyoruz.

Peki ya kahveler? Bir Türk kahvesini yaparken tek fincan için ortalama 7-8 gr. Kahve ekliyoruz. Bu da kg.’da maksimum 384 mcg. Akrilamid tespit edilen taze kavrulmuş kahveden yapılmış Türk usulü kahveyi tükettiğimizde ancak ve ancak 3 mcg. Akrilamid aldığımızı hesaplıyoruz. Benzer bir hesabı Granül hazır kahveler üzerinden yapalım. Bu haliyle tek bir fincan hazır kahve için 3 çay kaşığı kahve eklemekteyiz. Bu da ortalama 15 gr. Kahve demektir. Bu haliyle, kg.’da maksimum 873 mcg. Akrilamid tespit edilen bir hazır kahveden tek fincanda 13 mcg. Akrilamid aldığımızı söyleyebiliriz. Bu da yaklaşık 4 fincan kahve tükettiğimizde günlük güvenilir limiti dolduracağımız anlamına gelmektedir.

Yukarıda saydığımız örnekler genel itibariyle yapılmış günlük güvenilir limit kabulleri ve 70 kg.’lık bir bireye ait hesaplamalarla ortaya konmuş bir örnekleme modelidir. Bu modelde asıl gösterilmek istenen şudur ki; özellikle Patates Kızartması, Cipsler ve Bisküviler gibi neredeyse kültürümüzün ve hatta temel beslenmemizin bir parçası olarak hayatımıza girmiş ürünlerde yüksek miktarda Akrilamid’e maruz kaldığımız görülebilmektedir. Bununla kahveler kıyaslandığında ortaya çıkan tablo gördüğünüz gibi önemli bir fark içermektedir. Kaldı ki, cips ve patates kızartması örneklerinde verdiğimiz gramajlar çoğu zaman alınan İlave şekerin ve yanında içilen çayın etkisiyle artmakta, kimi zaman bu tüketimler birlikte yapılarak seviyeler daha da yükselmektedir. Burada önemli olan husus, özellikle kg. bazında çok yüksek Akrilamid içeren gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmaktır. #NeYediğiniziBilin