Aslında bu araştırmayı yaparken ve fotoğrafları çekmeden hemen önce sizlere Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi tarafından yerli cevizlerle üretilen Ceviz yağından bahsedecektik. Hatta bu ürünü Çotanak markalı bir diğer Ceviz yağıyla karşılaştırarak “İki yerli marka, tek yerli hammadde!” başlığı atacaktık. Fakat incelememizi derinleştirdikçe, etiketi okudukça başlık öyle bir değişikliğe uğradı ki. Yani yerli bir kooperatifi şöyle gönül rahatlığıyla övelim diye çıktığımız yolda yine sorularla karşınıza geldik. Gelmek zorunda kaldık.
Yaptığımız incelemede ilk olarak Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi markasıyla satılan Ceviz yağı ile Çotanak markasıyla satılan Ceviz yağının besin değerlerinin birbiriyle aynı olduğu dikkatimizi çekti. Bu da üründe aynı yağların yani aynı hammaddenin kullanıldığını gösteriyordu. İncelediğimizde Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi markasıyla satılan üründe Türkiye Tarım Kredi Kooperatifinin Üretici değil; Gıda İşletmecisi olduğu gerçeğiyle yüzleştik. Yani ürünü Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi üretmiyor; bir firmaya fason olarak yaptırıyordu. Etikette gördüğümüz firmanın işletme kodu TR-52-K-00149 ise Çotanak markasının da üretici olan Altaş Yağ Sanayi’yi işaret ediyordu. Yani yanyana tespit ettiğimiz iki ürün de aynı üretici tarafından – aynı hammaddeyle üretiliyordu. Fakat bir soru daha vardı.
Altaş Yağ Sanayii tarafından Çotanak markasıyla üretilen Ceviz yağının yerli hammadde dışında ithal hammadde içerdiğini etiketteki “Yerli ve/veya ithal tohumlarla Türkiye’de üretilmiştir.” ifadesinden anlıyoruz. Yani Çotanak Ceviz yağı – yüksek ihtimalle A.B.D. Menşeili ceviz içeriyor. Fakat burada yerli hammadde içerdiğini veya içeriyorsa oranını bilmiyoruz. Fakat bu ifadeden ithal hammadde içerdiği kesin olarak anlaşılıyor. Fakat diğer tarafta aynı hammadde ile üretilen fason üretimde yani Türkiye Tarım Kredi Koopeatifi markasıyla satılan üründe Menşei: Türkiye yazısı dikkat çekiyor. İşte bu noktada kimseyi zan altında bırakmadan birbiriyle bağlantılı iki soru sormamız gerekiyor; Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi markasıyla satılan üründe sadece yerli hammadde mi kullanılıyor? Eğer öyleyse besin değerleri nasıl oluyor da iki üründe de aynı çıkıyor?
Cumhurbaşkanının da yönlendirmesiyle tüketici yerli kooperatif markalarını gözü kapalı alıyor. Biz de diyoruz ki; markaya değil, etikete bakın. #NeYediğiniziBilin
