Dün bir kafede kasada satılırken dikkatimi çeken ve akşam kişisel Twitter hesabımdan yayınladığımız elma şekerinde artık çokça bahsettiğimiz “Çocukların aktivite ve dikkatleri üzerinde olumsuz etkileri olabilir” uyarısı yer alıyordu. Sonrasında ürünün içeriğini dikkatli incelediğimde İlave şeker, Glikoz şurubu ve Renklendirici yer aldığını gördüm. Üründeki Renklendirici E koduyla belirtilmiş; açık olarak yazılmamıştı. Fakat geçmişte yaptığımız gönderilerde de bahsettiğimiz bu “kırmızı kimyasalı” artık biliyoruz; Ponso 4R. Genellikle kırmızı renk vermek üzere kullanılan bu kimyasal yıllardır tartışılan ve A.B.D.’de yasaklanan bir bileşendir.
Araştırdığımızda Ponso 4R’nin yasaklandığı bazı ülkelerin yanısıra yıllardır zararlarının uluslararası düzeyde tartışıldığını görüyoruz. Öyle ki; 11 yıl önce İngiliz Independent gazetesinin haberine göre Ponso 4R ile birlikte 5 farklı kimyasal renklendirici de yasaklama çağrısı yapıldığını görüyoruz. İngiltere Gıda Bakanlığı’nın Ponso 4R ile birlikte sayılan Tartrazin, Sunset Yellow, Karmosin ve Allura Red için de çeşitli sebeplerle yasaklanması öngörülüyor. Haberde Ponso 4R için çocuklarda hiperaktiviteye sebep olduğu ve astımı tetiklediği yazıyor.
E124 koduyla bilinen Ponceau 4R’nin kimyasal ismi 1-(4-sulpho-1-napthylazo)- 2-napthol- 6,8-disulphonic acid, trisodium salt. Bu elbette birçoğumuz için hiçbir şey ifade etmiyor ama bunu şu sebeple yazıyoruz. E124 ya da Ponceau 4R yazınca çok da dikkat çekmeyen ya da bilinmeyen bu bileşenlerin aslında çok zincirli kiymasallar olduğunu söylemek gerekiyor. Ürün Kömür Katranı da denilen Sentetik boyalar sınıfında olduğunu da söyleyelim. Çünkü az önce yazdığımız bu kimyasalın sentezinde sentezi başlatan madde kömür katranıdır. Bu boylar azo boyalar olarak da bilinir. Fareler üzerinde çeşitli dozlarda Ponceau 4R verilerek yapılan deneylerde farelerin bir kısmında ölüm gözlenirken; ölümlerin büyük çoğunluğunun dişi farelerde olduğu gözlenmiştir. Bunun yanısıra farelerde böbrek taşı, kör bağırsak, benekli karaciğer gibi bulgular saptanmıştır. Yine Ponceau 4R ile yapılan toksisite deneyi sonucunda böbrek taşı ve kalınbağırsakta ağırlık artışı tespit edilmiştir. Kimyasalın A.B.D.’de yasaklanma sebebi ise çocuklarda hiperaktiviteye sebep olması olarak tespit edilmiştir. Avrupa’da ise bileşenin kullanım sınırı kg.’da 0,7 mg.’dir. Ülkemizde ise bu kimyasal elmaya bulanıp çocuklara satılıyor, ilgili bakanlıklar buna izin veriyor. #NeYediğiniziBilin
