Soğuk zincir zorunluluğunun yumurtlama tarihinden itibaren 18. günde başladığı Türkiye’de mevzuat gereği yumurta 28 gün raf ömrüne sahip. Fakat bu durum Arap ülkelerinde 90 güne kadar çıkıyor. Dün bir takipçimizin gönderdiği bu yumurtanın üretim tarihi 8 Haziran 2022 iken, son tüketim tarihi 5 Eylül 2022’yi gösteriyor. Yani Haziran ayında alınan bir yumurta uygun şartlarda muhafaza edilirse, Eylül ayına kadar tüketilebiliyor. Peki bu fark neden kaynaklanıyor?
Lord Organik markasıyla Türkiye’nin sayılı organik yumurta üreticilerinden Hüseyin Solak’a konuyla ilgili görüşlerin, sorduk ve olayın teknik boyutuyla ilgili bilgi aldık. Solak, konunun tamamen soğuk zincirle alakalı bir durum olduğunu söyleyerek ambalaj üzerindeki uyarılara dikkat çekti. Katar’dan tarafımıza gönderilen bu yumurta fotoğrafında görüldüğü üzere son tüketim tarihinin altında “+4 ila +10 derecede” yani soğuk dolaplarda tutulması gerektiğine dair ibareler yer alıyor. Hüseyin Solak konuyla ilgili yaptığı açıklamada; “Birçok Arap ülkesinde son tüketim tarihi yumurtlama tarihinden itibaren 90 gündür. Fakat önemli bir fark var; üretildiği gün soğuk zincire girer ve soğuk zincir kuralları bozulmaz. Soğuk zincir zorunluluğu olduğundan dolayı da yumurtaya 90 gün boyunca bir şey olmaz. Burada kritik olan soğuk dolaplarda tutulması değil, bu soğuk zincirin asla kırılmaması gerekliliğidir. Hele ki, sıcaklığın yüksek olduğu Arap ülkelerinde bu kural çok önemli. Öyle ki, eğer soğuk zincir kırılırsa ya da yumurtalar dolaplarda tutulmazsa o sıcak bölgeler için 28 gün bile çok gelir!”
Yumurtayı en hızlı bozan şeyin soğuk-sıcak geçişleri olduğunu vurgulayan Hüseyin Solak, yumurtanın hızla terlediğini, dolaptan çıkartıldıktan sonra sıvı kaybına uğradığını belirtiyor ve “Yumurta için dolapta geçen 7 gün, dışarıda geçen bir güne denktir.” diyor. Bu konunun yıllarca tartışıldığını belirterek soğuk zincir ile uzun son tüketim tarihi mi yoksa soğuk zincirsiz kısa tüketim tarihi mi sorusunun cevabını “ülkemizde soğuk zinciri koruyabilen, tam hakkıyla uygulayabilen yok” şeklinde yanıtlayarak ülkemizde yumurtaların tüketiciye ulaşana kadar 4-5 kez soğuk zincirinin kırıldığını belirtiyor.
Adana’da üzerinde tek tek yumurtlama tarihi bulunan organik yumurtaları günlük olarak tüm Türkiye’ye kargo yoluyla sevk ettiklerini söyleyen Solak, “En doğru yöntem günlük sevk ile tüketicinin yumurtayı hemen soğuk zincire almasıdır. Böylelikle ilk ve kırılmaz soğuk zincir tüketicide başlıyor. Ayrıca tüketici aldığı yumurtanın hem yumurtlama tarihini görüyor, hem de kendisi bizzat soğuk zinciri koruduğu için tükettiği yumurtadan şüphe duymuyor” diyor. Böylelikle yumurtanın yumurtlama tarihinden en az bir gün sonra dolaba konularak aylarca taze tutulabileceğini belirten deneyimli üretici, Katar’da yapılan uygulamanın bu haliyle doğru ve soğuk zincir kurallarına uyulduğu sürece de en ekonomik ve sürdürülebilir yol olduğunu söylüyor. #NeYediğiniziBilin