Milliyet Gazetesi’nden Mithat Yurdakul’un haberine göre Ticaret Bakanlığı tarafından ihracatçılara iletilen uyarıda, Türkiye’den ihraç edilen kayısı çekirdeklerinin yapılan resmi kontroller sonucunda sürekli olarak yüksek oranda uyumsuzluk gösterdiği ve insan sağlığı açısından ciddi risk teşkil etmesine yönelik kanıtlar olduğu belirtildi. Bu sebeple Türkiye’den AB’ye gönderilen kayısı çekirdeklerinin yarısı için belge ve fiziksel kontrol yapılacağı kaydedildi. Diğer yandan Türkiye’den AB’ye sevkedilen ABD menşeli Antep fıstığında da aflatoksin ile kontaminasyon riski nedeniyle özel koşulların belirlenmesinin gerektiği, bu ürünler için de yüzde 50 oranında belge ve fiziksel kontrol yapılması gerektiği vurgulandı.
Türkiye’den AB’ye gönderilen portakal ve narda da pestisit bulaşması ile ilgili gerekliliklere yüksek oranda uyumsuzluk tespit edildiği ve kontrol sıklığının yüzde 20’den yüzde 30’a çıkarılmasının kararlaştırıldığı ifade edildi. Oksitlenme ile kontaminasyon riski nedeniyle AB’ye girişinde kontrole tabi olan keçiboynuzunun ise AB standartlarına uyumu konusunda gelişmeler gösterdiği ve söz konusu gıda maddelerinin AB’ye girişinin insan sağlığı için ciddi bir risk oluşturmadığına dair kanıt sağlandığı belirtilerek, bu üründe belge ve fiziksel kontrol sıklığının yüzde 20’de tutulmasına karar verildiği aktarıldı. Bu kapsamda arttırılan ve genişletilen tedbirlerin Avrupa Birliği tarafından Temmuz ayından itibaren uygulanacağı yazıda kaydedildi.
Malatya Ticaret Borsası verilerine göre Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenen kayısı çekirdeklerinin ihracatından 2020 yılında 9 milyon dolar gelir elde edilirken, bu tutar 2021 yılında 17 milyon dolar seviyesine yükselmişti. Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan ihracattaki başarıyla ilgili olarak; “2021 yılını bir önceki yılla kıyasladığımızda hem miktarı hem de gelirimizi ciddi anlamda artırdık. 2021 yılında 5 bin 419 ton kayısı çekirdeği ihraç ederek, karşılığında ülke ekonomisine 17 milyon 321 bin dolar gelir sağladık. 2020 yılında ise 3 bin 741 ton dış satıma karşılık 9 milyon 784 bin dolar girdi sağlandı. İhracatta çok önemli bir artış söz konusu. İhracat miktarına paralel, elde edilen geliri artırmak önemli.” ifadelerini kullanmıştı.
Geçtiğimiz yılın Kasım ayında Gıda Dedektifi’nde yer alan haberde de Türkiye’den Bulgaristan’a ihraç edilen kayısı çekirdeklerinde yüksek oranda siyanür tespit edildiğinden bahsetmiştik. 2022 yılı Kasım ayında Avrupa Birliği’nin gıda güvenliği sistemi RASFF üzerinde dün yayınlanan bildiriye göre Türkiye’den Bulgaristan’a ihraç edilen kayısı çekirdeklerinde olması gerekenden çok daha yüksek oranda hidrojen siyanür tespit edilmişti. Yapılan açıklamaya göre henüz piyasaya sürülmeden tespit edilen hidrojen siyanür sebebiyle ürünleri Türkiye’ye iade etme veya imha etme kararı alınmıştı. Yapılan açıklamada kayısı çekirdeklerinde maksimum 1mg/kg – ppm düzeyinde olması gereken siyanür oranı, 38 kat daha yüksek tespit edilerek 38 mg/kg-ppm olarak tespit edildiği açıklanmıştı. #NeYediğiniziBilin