Avrupa’ya giden ürünlerimizin zehir saçtığını tek tek öğreniyoruz: Asma yapraklarında tam 510 kat pestisit tespit edildi!

Önceki haftalarda Avrupa Birliği Gıda Uyarı Sistemi RASFF’ten yapılan bir duyuru Türkiye’den Almanya’ya ihraç edilen asma yapraklarındaki pestisit skandalını ortaya çıkarttı! Birçok farklı pestisitin çok yüksek oranda tespit edildiği asma yapraklarının neredeyse bir zehir deposu haline geldiği görülüyor. Bir marketteki asma yaprağından alınan numuneler sonrasında ortaya çıkan sonuçta tüm Avrupa Birliği ülkelerinin “ciddi” koduyla uyarılmasına karar veriliyor. Nedense bu süreç de aylar alıyor. Muhtemelen firmanın itirazları veya mahkeme süreçlerinin etkisiyle 6 Ocak’ta yapılan bu tespit ancak geçtiğimiz haftalarda Avrupa Birliği’nin Gıda ve Yem Uyarı Sistemi RASFF’ten duyuruluyor.

RASFF’ten yapılan duyuruya göre asma yapraklarından alınan numunelerde 5 farklı pestisit tespit edildiği anlaşılıyor. Asma yapraklarında sırasıyla Azoxystrobin, Boscalin, Famoxadone, Flutriafol ve Iprovalicarb adlı kimyasallar tespit ediliyor. Çok sayıda olmasının yanında asma yapraklarının içeriğinde tespit edilen bu kimyasalların miktarları da adeta dudak uçuklatıyor! Öyle ki, güvenli limitleri 0,01 mg/kg olan Boscalid asma yapraklarında 2,8 mg yani limitlerin 280 kat üzerinde tespit edilirken, güvenli limitleri yine 0,01 mg/kg olan Famoxadone denen pestisit ürünlerde limitlerin tam tamına 510 üzerinde tespit ediliyor! Kontrolsüz pestisit kullanımı sebebiyle adeta zehir deposuna dönüşen asma yapraklarında ayrıca güvenli limitleri 0,01 mg/kg olan Flutriafol maddesi ise limitlerin 14 kat, Iprovalicarb maddesi ise limitlerin 53 kat oranında tespit ediliyor. Yani kısacası birileri sizi evinizde yemek yapmak için Türkiye’den gelmiş diye hasretle aldığınız asma yapraklarıyla göz göre göre zehirliyor!

Gelelim tespit edilen bu zehirlerin insan sağlığına etkilerine! İlk olarak asma yapraklarında güvenli limitlerin tam 280 kat üzerinde tespit edilen Boscalid’den başlayacağız. Boscalid, hayvan çalışmalarında karaciğer ve tiroid üzerinde etkiler gösterebilen, bazı kanserojen potansiyele sahip olduğuna dair kanıtlar bulunan, hücresel düzeyde ve bazı su canlılarında üreme sistemi üzerinde etkileri olabileceği düşünülen bir mantar ilacı olarak tanımlanıyor. Özellikle yemeklik olarak kullanılan asma yapraklarında bu denli yüksek oranda bulunması insan sağlığı açısından çok ciddi risk oluşturuyor. Asma yapraklarında limitlerin tam 510 kat üzerinde tespit edilen Famoxadone isimli pestisit ise, hayvan çalışmalarında hepatotoksisite yani karaciğer hasarı, hafif kansızlık, kilo kaybı ve köpeklerde katarakt gibi potansiyel zararlar gösterebilen bir mantar ilacı olarak tanımlanıyor. İnsanların yüksek maruziyeti ihtimalinde bazı organ sistemlerini etkileme riski bulunuyor. Avrupa Birliği’nde güvenli limitleri 0,01 mg/kg olarak belirlenmiş olan Famoxadone aslında neredeyse hiç bulunmaması gereken maddeler arasında yer almaktadır. Öyle ki, Avrupa Birliği ürünlerde bulunabilecek kalıntı miktarının en düşük seviyede tutulmasını sağlayarak tüketici güvenliğini garanti etmeyi amaçlamaktadır.

İşte bu zehirleri 280 ve 510 kat gibi kabul edilebilir sınırların çok ama çok ötesinde ürünlere ekleyen zehir tacirlerinin ismi veya markası tüketicilere beyan edilmezken, Avrupa Birliği’nin yaptığı analiz ve duyurularla bu vahim durum ortaya çıkıyor. Avrupa’ya giden bu ürünlerde bu analizler ve duyurular yapılması, akıllara peki ya iç pazarda yani Türkiye’de aynı ürünleri yiyor olabilir miyiz sorusunu akıllara getiriyor. Bu haliyle aynı fabrikalarda üretilerek iç pazara sunulan ürünlerin de muhtemelen herhangi bir aksi yönde duyuru olmadığına göre birileri tarafından tüketildiğini söylemek veya düşünmek de zor olmasa gerek!